Saturday, August 15, 2015

Despot rejim hara gedir


Rəsul Mürsəlov





  Azərbaycan despot rejimi artıq bütün dünyada diktatorluq kimi tanınır və burada insan haqları mövzusunda Əliyevin tutumundan xəbardardır. Buna görə hazırda dünyanın gözü bu rejimin necə devriləcəyindədir.

 Artıq dünya güclərinin Əliyevin çirkli nefti və kürüsü maraqlandırmır. Necə olsa bu ölkənin nə qədər təhlükəli olduğunun bilincindələr və İranla yumuşalan münasibətlərdən sonra artıq Əliyevlə “qaçdı-tutdu” oynamayacaqlar. Təbii Əliyev də bunun fərqindədir. Bundandır ki, günü-gündən azalan gəlirlərin qarşısında ölkənin iş adamlarını həbs edir və onlardan xərac toplayır – azadlığa buraxmaq müqabilində. Ancaq Əliyev dərk etməlidir ki, bununla oyunun sonuna doğru gedir. Axı tutub əlindən aldığı pullar bir neçə faiz yerli xalqın iş yerlərinə sərf edilirdi. İndi isə sənə verdikləri pulları iş yerlərinə sərf edə bilməyəcəklər və nəticədə sosial problemlər daha da qabaracaq. Necə ki artıq ciddi ölçüdə qabarıb. Bu misal həm də neftin dəyər itirilməsində özünü göstərir. Yəni məlumdur ki, büdcənin 85 % neft (bunun 20 % neft məhsulları) gəlirləri hesabına formalaşır. Bu durumda neftin dəyər itirməsi əslində bir başa xalqa təsir edir və daha da edəcək. Büdcədən ayrılan vəsaitlər azaldıqca xalqın sosial durumu daha da ağırlaşacaq.

  Əliyev diktatoru düşünmədən addım atmağa məcbur qalıb ki, bu da onun son addımları olacaq – gedişat bunu açıqca göstərir.

  Bir cibindən alıb digər cibinə qoymaqla iş bitmir. Hələ ki, bir cibindən digərinə ötürdükdə üstündən itirirsə, bu daha böyük fəlakət olacaq. Yəni həbs edib iş adamının pulunu əlindən almaqla, əslində onun vergilərinin qarşısını alır və nəticədə dövlət itirir. Pul dövriyyəsi dayanır. Bu isə xalqa çatan cüzi miqdarda gəlirlərin də dayanması deməkdir.

  İndi diktator çıxılmaz durumda qalıb. Qarşıdan parlament seçkiləri yaxınlaşır. Seçkilərdə mandat satmaqla da durumdan çıxmaq olmaz. Hərçənd ki, artıq Prezident Adminstrasiyasında “alver” açıq elan edilib. əli həsənovlar “klientləri” qəbul edir, hansı dairədən namizəd olacaqlarını müəyyənləşdirir. Qarşılığında bölgəyə görə qiymətini deyir. Ancaq durum o qədər açıq şəkildə mənfiyə doğru gedir ki, hətta mandata yüz minlərlə pulu verməyə də çəkinir “klientlər”. Onlarda durumun zor olduğunun fərqindələr. Yəni mandatı alan “klient” təbi ki, bu qədər pulu verir ki, qarşılığında 5 ildə çapıb talasın və verdiyi pulun 3-4 mislini çıxarsın. Ancaq bu durumda “klient” düşünür – bu durumda 1-1.5 milyon verməyə dəyərmi? Axı neft günü –gündən düşür, ölkədə soyacaq yer qalmayıb və.s Buna görə Adminstrasiyada mandat qiymətlərinə endirim edilməsi gözlənilir. Çünki “klient” verdiyi pulu çıxarma ehtimalının az olduğunun bilincindədir. Adminstrasiyada eynilə. Bundan başqa durum o qədər ciddiləşib ki, bu hakimiyyətin daha 5 il qalmasına qarant yoxdur. Hakimiyyət dəyişəndə isə saxta parlament buraxılacaq və “klientlərin” pulu batacaq. Yəni bu riskdə var. Ona görə endirim şərti irəli sürülüb qocaman qumarbaz tərəfindən. Hər halda əlində 125 bilet var və bunu necə olsa satıb əldən çıxarmalıdır.

  Ancaq bu seçkilər digər seçkilərə bənzəməyəcək. Bu dəfə həm qərbin ciddi təzyiqi olacaq, həm də və əsası ölkədə çaxnaşma olacağı gözlənilir. Bu çaxnaşmaya zəmini isə mövcud diktatura yaradıb. Belə ki, bütün azadlıqlar qısıtlananda, vətəndaş cəmiyyəti yox ediləndə, ortaya radikal qruplar çıxır ki, bunun qarşısı alınmaz fəlakətlərlə nəticələnəcəyi qaçınılmazdır.

  Artıq bölgələrdə belə qruplaşmalar son hazırlıqlarını görür və yaxın zamanda hər birimiz bunun şahidi olacağıq. Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin başı isə tarixçi Arif Yunus, jurnalist Rauf Mirqədirovu tutmaq və onları zorla cinayətkar adlandırmaqla, hətta saxta narkomanlar düzəldib onlardan xərac yığmağa qarışıb. Bu sturktur öz mahiyyətindən başqa hər cür işlə məşğul olur. Məsələn “obyektlərdən” “dolya” yığmaq və.s

  Əliyevin və adminstrasiyanın başı mandat alverinə, MTN-in başı isə “dolya” yığmağa qarışan ölkədə mütləqdir ki, xaos olsun.

  Əliyev həm də iki daşın arasında qalıb. Bir yandan neftin qiyməti dünya bazarında hər gün biraz daha düşür, digər yandan qərb İranla razılıq əldə edib və Əliyevin milyardlar xərcləyib Avropaya neft, qaz kəmərləri çəkməsindən sonra lazımsız (və ya az faizlə lazım olacaq) bir şey kimi baxılması, başqa tərəfdən isə bunların fonunda qərbin artıq kürü deyil də, demokratiya istəməsidir.

  Hə, indi çıx işin içindən, görüm necə çıxırsan. Əliyev bu işdən çıxa bilməyəcək, əmin olun. Ona görədə işdən çıxacaq. Daha doğrusu qaçacaq.


No comments:

Post a Comment